…माले शिकवते बोली !

https://www.loksatta.com/pune/54-courses-across-the-country-from-ncert-pune-amy-95-4323918/

“राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण २०२०मध्ये स्थानिक भाषा, मातृभाषेतून शिक्षणाला प्राधान्य देण्यात आले आहे. त्या अनुषंगाने एनसीईआरटीने देशभरातील ५४ स्थानिक भाषांत पूर्वप्राथमिक ते दुसरीपर्यंतचा अभ्यासक्रम तयार करून प्रसिद्ध केला आहे. या भाषांमध्ये राज्यातील खान्देशी भाषेचाही समावेश असून, या खान्देशी अभ्यासक्रमातून विद्यार्थ्यांना खान्देशी भाषेतील अक्षरे, शब्द आणि अंकांचे उच्चार, लेखन शिकता येणार आहे.” – बातमी 

या निर्णयाच्या अंमलबजावणीने धोरणाचा मूळ हेतू साध्य झाला तर उत्तमच पण त्या निमित्ताने विद्यार्थ्यांना, ‘माझी माय सरसोती माले शिकवते बोली…!’ म्हणणाऱ्या बहिणाबाईंना जाणता आले तरी मोठीच उपलब्धी म्हणायची. बहिणाबाई किंचित जरी आकळल्या तर पामरांना जगणे बऱ्यापैकी कळायची सोय…!

नाहीतर आहेच, ‘बाबू, सी दॅट बिग ट्री विथ इट्स हेअर्स हँगिंग डाउन? इट इज कॉल्ड बन्यान ! से विथ ममा, ‘बन्यान’…!

Teacher…!

Teaching is not preaching but facilitating learning and yearning to evolve in due course.
Teaching is not a profession but a passion to pass on the learning’s with detachment.
Teaching is not playing a role but being the role model for those who imitate you.
Teaching is not insisting on ‘no error’ but enabling minds to ‘know the error’.
Teaching is not about making a living but creating many resourceful lives.
Therefore, a teacher must not only be Mindful but a Super-Mind!

Teachers should be the best minds in the country…!
– Dr. Sarvepalli Radhakrishnan

Happy Teacher’s Day

बारसू…?

बारसू आणि रिफायनरी हे दोन शब्द तूर्तास महाराष्ट्राच्या राजकारणात फार कळीचे ठरत आहेत आणि यांच्या तापल्या तव्यावर  सगळेच लाभार्थी राजकारणी आपली पोळी भाजण्याचा प्रयत्न करतांना दिसत आहेत. सर्वसामान्य माणसाला ‘रिफायनरी म्हणजे काय रे भाऊ…?’ असा प्रश्न पडलाय तर मार्केट वाऱ्याची दिशा (आणि ठिकाण!) ठरण्याची वाट पाहते आहे.

या सर्व गोंधळात सामान्यांस वास्तवाचे किमान भान यावे, दडपलेल्या गोष्टींची निदान जाण असावी आणि जाहिरातींच्या गोंडस भुलाव्यांमागच्या भेसूर चेहऱ्याची झलक तरी दिसावी या उद्देशाने, सुविद्य आणि विवेकी पर्यावरणतज्ञ श्री. माधव गाडगीळ सरांनी आज लोकसत्तासाठी लिहिलेला ‘बारसूचे वास्तव काय आहे?’ हा अत्यंत अभ्यासपूर्ण आणि चिंतनीय लेख जरूर वाचावा.

जिज्ञासूंनी, गाडगीळ सरांनी उल्लेखलेला केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाचा रत्नागिरी जिल्ह्यासाठी उद्योगांची सुयोग्य स्थलनिश्चिती दर्शविणारा नकाशा अवश्य पहावा. गाडगीळ सरांनी लेखाच्या समारोपात, विकिपीडिया या अत्यंत लोकाभिमुख व पारदर्शी माध्यमातून या संदर्भात लोकशाही पद्धतीने एक जन चळवळ कशी सुरु करता येईल याचा वस्तुपाठ देऊन स्वतःस जबाबदार, सूज्ञ तथा सजग मानणाऱ्या नागरिकांस यात सहभागी होण्याचे आवाहन केले आहे, त्यांस प्रतिसाद दिल्यास याला जन आंदोलनाचे स्वरूप येऊ शकते. 

गाडगीळ सरांच्या विवेचनाच्या पुष्टयर्थ, विनय जोशी यांची ‘पोकलेन विकासाद्वारे कोकणाचा वाळवंट आम्हीच करणार त्यासाठी रिफायनरीची गरज नाही!’ ही फेसबुक पोस्ट जरूर वाचावी.

आणि हो, ‘बारसू’ कुठेतरी लांब कोकणांत आहे त्याच्याशी माझा काय संबंध, सेकण्ड होमचा प्लॅन ठरेल तेव्हां पाहू,..’ असा विचार करणाऱ्यांसाठी,

त्यांनी जाळलं ते माझं गाव नव्हतं आणि
पुसून टाकलं ते माझं नाव नव्हतं 
म्हणून मी गप्प राहिलो तेव्हां 
आता ते माझ्यासाठी आले पण 
माझ्या मागे उभं रहायला 
नावही शिल्लक नव्हतं 
आणि गावही…! 

आणि हो, गाव नामशेष होण्यावरून आठवलं, ‘गावावरून हायवे गेला…‘ ही मंगळवेढा येथील कवी शिवाजी सातपुते यांची विकासाचे भकास चित्र मांडणारी कविता जरूर ऐका !   

कॉन्शन्स…!

तो निग्रही होता की हेकट
तो कठोर होता की हळवा
तो कणखर होता की लाचार
तो द्रष्टा होता की संकुचित
तो धार्मिक होता की मार्मिक
तो सत्याग्रही होता की दुराग्रही
तो अहिंसावादी होता की दुबळा
तो संवेदनशील होता की समन्वयी
तो सहिष्णू होता की अनुनयी
तो राष्ट्रवादी होता की राष्ट्रद्रोही
तो महात्मा होता की हुतात्मा…

तो माणूस होता की विचार…?

धादांत असत्य, अर्धसत्य आणि सत्योत्तर 
साऱ्यांनी मिळून कितीही राळ उडवली,
मिथके रचली अन् भ्रमितं मांडली तरी
अंततः एकच सत्य शिल्लक राहील…

तो माणसाचा आतला आवाज होता
तो माणसाचा विचारी सद्-विवेक होता
तो मानवतेच्या एकात्मतेचे प्रतिक होता
तो प्रत्येक टेम्परामेंटचा कॉन्शन्स होता

आणि म्हणूनच…
हजार कोशीशोंके बावजूद
…गांधी मरा नहीं
गांधी मरते नहीं…!

Warnings…?

On the 26th of January 1950, we are going to enter into a life of contradictions. In politics we will have equality and in social and economic life we will have inequality. In politics we will be recognizing the principle of one man one vote and one vote one value. In our social and economic life, we shall, by reason of our social and economic structure, continue to deny the principle of one man one value. How long shall we continue to live this life of contradictions? How long shall we continue to deny equality in our social and economic life? If we continue to deny it for long, we will do so only by putting our political democracy in peril. We must remove this contradiction at the earliest possible moment or else those who suffer from inequality will blow up the structure of this political democracy so laboriously built up by this Assembly.

Theses are the Excerpts from the speech to the Constituent Assembly on November 25, 1949, for the full transcript of this speech check out – ‘Why BR Ambedkar’s three warnings in his last speech to the Constituent Assembly resonate even today’

The concerns he has expressed are more relevant today than ever…

BODHI…!

A seed is sown.
Its roots penetrate the earth.
It receives water from the earth and nutrients from within.
Eventually it sprouts and breaks the earth to announce its presence.
The stem develops into a trunk that grows branches all around.
The branches have leaves and a rich foliage is developed to form a Tree.
Buds start to show-up at the ends of the green leaves and these buddings wait to become flowers.
Eventually Flowers blossom and attract variety of insects and bees that would facilitate pollination.
Flowers also bear fruits and the nutritious fruits have multiple seeds, each having a potential to become a tree.
Fruits, when ripe, are either fall down from the tree top on the earth or eaten by the living beings.
Seeds from the fruit get sown in the earth and the journey restarts as one cycle is complete and a new one begins…

Nothing is permanent in the world, everything transits from one form to other and therefore IMPERMANENCE is the virtue of LIFE!

At the same time, every moment is filled with immense POSSIBILITIES that cannot be preconceived.
Hence the ultimate wisdom lies in a Mindful Life lived from Moment-to-Moment by exploring the potential possibilities and accepting the impermanence of Life as the very nature of the creation!

Happy Buddha Purnima!

Aspiration…!

We may never be strong enough to be entirely nonviolent in thought, word and deed.

But we must keep nonviolence as our goal and make strong progress towards it…

 

Remembering the Mahatma…!

Nationalism…?

 

French President Emmanuel Macron made a remarkable speech addressing the International Audience comprising Heads of Nations, big and small, to mark the 100th Anniversary of the end of World War I. In his conscientious discourse delivered in French, President of France put the new-age ‘Nationalism’ in a perspective vis-à-vis Patriotism, elucidating the fact that ‘A global order based on liberal values is worth defending against those who have sought to disrupt that system.’ The thought was Pure and the message was Clear – No War determines who is right — only who is left!

Bondage

Once there was a king who received a gift of two magnificent falcons from Arabia. They were peregrine falcons, the most beautiful birds he had ever seen. He gave the precious birds to his head falconer to be trained.

Months passed and one day the head falconer informed the king that though one of the falcons was flying majestically, soaring high in the sky, the other bird had not moved from its branch since the day it had arrived.